Không thể đứng ngoài thời cuộc
Một năm 2012 qua đi để lại nhiều vết sẹo đối với nền kinh tế. Chưa bao giờ đội ngũ doanh nghiệp Việt Nam lại “yếu” đến vậy cả về sức khỏe lẫn niềm tin. Con số doanh nghiệp tạm dừng hoạt động, đóng cửa lên đến mức kỷ lục. Nhưng nhìn một cách tổng thể, cũng trong bức tranh ảm đảm ấy lại nổi lên những doanh nghiệp ghi nhận mức tăng trưởng tốt. Khủng hoảng xét đến cùng lại tạo ra cơ hội cho những doanh nghiệp và doanh nhân đủ bản lĩnh để xoay chiều. Câu chuyện của PVI được dẫn ra như một kinh nghiệm “nắm bắt thời cơ trong khủng hoảng”.

- Khép lại một năm kinh tế khó khăn, tuy nhiên, nụ cười lúc này của ông cho thấy, ông hài lòng với những gì mà PVI đã đạt được?

Năm 2012 thật sự là một năm đầy khó khăn và thách thức cho cả cộng đồng doanh nghiệp trong nước cũng như quốc tế. Chúng tôi cũng như biết bao doanh nghiệp khác không thể đứng ngoài khó khăn mang tính thời cuộc đó. Tuy nhiên, tổng kết năm 2012, điều đáng mừng và cũng đáng tự hào là doanh thu hợp nhất của PVI đạt trên 6.309 tỷ đồng, hoàn thành trên 100% kế hoạch năm, tăng trưởng 11% so với năm 2011. Trong đó, doanh thu từ bảo hiểm gốc đạt hơn 4.600 tỷ đồng, duy trì vị trí là nhà bảo hiểm công nghiệp số 1 tại thị trường Việt Nam. Lợi nhuận trước thuế ước đạt 521 tỷ đồng, hoàn thành trên 100% kế hoạch năm, tăng trưởng 11% so với năm 2011. Cũng trong năm 2012, tổng tài sản của PVI ước đạt trên 11.000 tỷ đồng, tăng gấp 1,3 lần so với cùng kỳ năm 2011, vốn chủ sở hữu ước đạt trên 6.000 tỷ đồng. Chưa hết, Bảo hiểm PVI  là một trong số ít doanh nghiệp bảo hiểm lớn có lãi nghiệp vụ với tỷ lệ bồi thường thấp nhất thị trường (24,5%).

- Nói về 2012, có ý kiến cho rằng, một năm nghẹt thở với rất nhiều kịch tính. Chỉ nói ngay trên sàn chứng khoán thôi, có không ít ông lớn đã rớt đài. Vậy với kết quả kinh doanh tốt như ông vừa chia sẻ, PVI chi trả cổ tức như thế nào cho các nhà đầu tư?

Trong bối cảnh phần lớn doanh nghiệp hoạt động kinh doanh không có lãi, tăng trưởng sụt giảm, thậm chí phải điều chỉnh tỷ lệ trả cổ tức xuống mức thấp so với kế hoạch đầu năm thì PVI tự hào là một trong số ít các doanh nghiệp có hiệu quả kinh doanh tốt, đảm bảo tỷ lệ chi trả cổ tức năm 2012 là 15%.

- Ngay trong năm đầu tiên sau khi PVI thực hiện tái cấu trúc, nền kinh tế toàn cầu và trong nước đều gặp khó. Vậy nếu coi khủng hoảng như một phép thử thì chính những kết quả kinh doanh thành công trong năm 2012, đã cho thấy việc chuyển đổi mô hình tạo nên động lực tăng trưởng, thưa ông?

Mặc dù kinh doanh trong bối cảnh nền kinh tế phải đối mặt với nhiều thách thức và bản thân doanh nghiệp cũng vừa trải qua quá trình tái cấu trúc, song PVI vẫn tiếp tục khẳng định tính đúng đắn của chiến lược phát triển. Ngay trong năm đầu tiên sau tái cấu trúc, Công ty Mẹ - PVI Holdings dù không còn kinh doanh bảo hiểm trực tiếp nhưng đã thể hiện rõ vai trò nòng cốt là định hướng chiến lược phát triển, quản lý đầu tư toàn hệ thống, phát triển thương hiệu, mở rộng thị trường và là kênh huy động vốn hiệu quả để nâng cao năng lực tài chính cho các đơn vị thành viên, góp phần duy trì và phát triển mạnh mẽ hoạt động kinh doanh lõi – kinh doanh bảo hiểm. Đặc biệt, vai trò này được thể hiện rõ trong việc hỗ trợ hai đơn vị bảo hiểm là Tổng công ty Bảo hiểm PVI (Bảo hiểm PVI) và Công ty Tái Bảo hiểm PVI (PVI Re) hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh. Việc tái cấu trúc thành công đã tạo tiền đề cho các chiến lược phát triển lâu dài của PVI.

- Ông Vũ Bằng – Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã nhìn nhận,  PVI là một trong số ít doanh nghiệp gọi vốn đầu tư nước ngoài thành công nhất. Theo ông, nhà đầu tư nước ngoài nhận thấy sức hấp dẫn gì từ PVI để rót tiền?

Phải nói rằng, trong bối cảnh thị trường huy động vốn cực kỳ khó khăn, PVI đã thực hiện tăng vốn điều lệ thành công. Hoàn thành việc bán 21,3 triệu cổ phần cho đối tác chiến lược Talanx, tổng số tiền thu được đạt hơn 560 tỷ đồng. Theo đó, vốn điều lệ của PVI tăng từ 2.129 tỷ đồng lên 2.342 tỷ đồng. Trong lần tăng vốn này, PVI không sử dụng tư vấn tài chính mà trực tiếp đàm phán với đối tác nước ngoài. Hoạt động này không chỉ góp phần tiết kiệm chi phí cho PVI mà còn thể hiện năng lực, trình độ chuyên môn và tính chuyên nghiệp của đội ngũ nhân sự PVI. Đây được coi là điểm sáng không chỉ của riêng PVI mà còn của cả thị trường chứng khoán năm 2012. Việc thực hiện tăng vốn thành công giúp nâng cao năng lực tài chính; nâng cao năng lực quản trị, đồng thời tạo tiền đề để PVI phát triển thương hiệu, và thị phần ra thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, năm 2012 PVI đã lựa chọn thành công đối tác chiến lược nước ngoài Sun Life Financial - một Tập đoàn Tài chính Bảo hiểm Canada lớn mạnh, có uy tín trên thị trường quốc tế để cùng hợp tác đầu tư thành lập Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ PVI Sun Life. Dự kiến Công ty sẽ chính thức đi vào hoạt động trong nửa đầu năm 2013. PVI Sun Life đã đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển của PVI, góp phần hoàn chỉnh bộ máy kinh doanh, chuyên môn hóa trong cả ba lĩnh vực: Nhân Thọ, Phi Nhân thọ, Tái Bảo hiểm. Chính tầm nhìn chiến lược và mô hình quản trị doanh nghiệp hiệu quả nhằm hiện thực hóa mục tiêu trở thành Định chế Bảo hiểm - Tài chính hàng đầu của PVI đã thu hút những nhà đầu tư nước ngoài cùng chí hướng bắt tay và song hành cùng PVI.

- Ông vừa nhắc đến yếu tố tầm nhìn chiến lược và quản trị minh bạch – cả hai điều vốn được coi là điểm yếu của doanh nghiệp Việt Nam. Dường như, PVI đã hóa giải để biến điểm yếu cố hữu trở thành điểm mạnh, điều ấy nói tưởng đơn giản nhưng thực tế thì sao, thưa ông?

Bạn có thấy câu nói – “bản thân khủng hoảng là một trường học lớnrất chí lý không? Lúc này, những lý thuyết về quản trị rủi ro hơn lúc nào hết sẽ được các doanh nghiệp cảm nhận và thấm thía từ chính sự trả giá của mình hay của doanh nghiệp khác.
Chúng tôi có thể tự hào rằng, PVI là một trong số những công ty thành công nhất khi tái cấu trúc để trở thành một công ty có tính minh bạch nhất.
Sau khi thực hiện tái cấu trúc, Bảo hiểm PVI và PVI Re - hai công ty con của PVI vẫn được Tổ chức xếp hạng danh tiếng quốc tế A.M.Best trao chứng chỉ xếp hạng năng lực tài chính B+(Tốt). Kết quả xếp hạng này cho thấy cam kết mạnh mẽ của PVI trong việc nỗ lực trở thành một Định chế Bảo hiểm - Tài chính chuyên nghiệp hàng đầu tại Việt Nam, có năng lực cạnh tranh, có sức mạnh tài chính, hoạt động hiệu quả và minh bạch cao.

- Chính sự minh bạch là yếu tố quan trọng nhất trong quản trị rủi ro, tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng có thể triển khai được cho dù rất thấu hiểu về mặt lý thuyết. Ông có thể đưa ra khuyến nghị gì với các doanh nghiệp từ câu chuyện thực tế của PVI?

Thật ra, khái niệm xếp hạng tín nhiệm cho các doanh nghiệp không hề mới với thế giới nhưng ở Việt Nam các doanh nghiệp còn khá e ngại. Điều chúng tôi đúc rút ra được từ quá trình tái cơ cấu và minh bạch hóa hoạt động của doanh nghiệp, đó là hãy coi việc xếp hạng tín nhiệm như nắm bắt cơ hội để tạo bước đột phá mở ra những triển vọng để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận và gia nhập sân chơi toàn cầu. Đối với PVI, tham gia đánh giá, xếp hạng tín nhiệm quốc tế cũng chính là quá trình giúp PVI phải liên tục tự hoàn thiện mình, đặc biệt là trong quá trình quản trị doanh nghiệp. Muốn kinh doanh trên quy mô toàn cầu, đồng nghĩa với việc PVI phải luôn tiến lên phía trước, luôn phải cải cách để hoàn thiện mình.

Dự cảm 2013
Không phải ngẫu nhiên mà “niềm tin” trở thành chủ đề chính trong các ấn phẩm báo xuân Quý Tỵ. Ngay trong khủng hoảng, người ta thấm thía về việc cần đến một điểm tựa, trông đợi vào tiền bạc đang kỳ khan hiếm là không thể, bấu víu vào sự cứu trợ của Nhà nước lại càng khó khi dư địa chính sách ngày một eo hẹp hơn. Trong bối cảnh ấy, “Niềm tin” - không chỉ như một chiếc phao khiến người ta sinh tồn trong thác lũ khủng hoảng mà sâu sa hơn nó tạo nên nguồn cội để phát triển bền vững. PVI nổi tiếng với slogan “Ngọn lửa của niềm tin” và trong lúc này, thổi bùng lên ngọn lửa niềm tin không chỉ tạo động lực phát triển cho PVI mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa đến cộng đồng doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh năm 2013 đã đến với nhiều dự cảm chưa hết khó và còn đầy âu lo.

- PVI đón nhận năm 2013 thế nào khi mà rất nhiều doanh nghiệp đã chọn lựa cách thức điều chỉnh giảm hầu hết các chỉ tiêu kinh doanh, thưa ông?
Năm 2013, PVI sẽ đối mặt với nhiều thách thức lớn vì đây là năm bản lề với ngưỡng doanh thu 7.000 tỷ đồng cũng như việc tham gia chính thức của PVI vào thị trường bảo hiểm nhân thọ. Điều chỉnh giảm chỉ tiêu kinh doanh không phải cách thức mà PVI lựa chọn. Năm 2013, PVI đặt mục tiêu đầu tư cẩn trọng và chọn lọc mang lại hiệu quả cao. Chúng tôi không đặt nặng vấn đề số lượng mà tập trung quản lý tốt dòng tiền cho phù hợp với hoạt động của doanh nghiệp. Đó cũng là lý do để PVI đẩy mạnh hoàn thiện mô hình kinh doanh của mình với việc thành lập công ty quản lý quỹ. Công ty này có vai trò luân chuyển dòng vốn giữa các đơn vị thành viên và toàn PVI, nâng cao tính chuyên nghiệp trong hoạt động đầu tư.
Trước yêu cầu phát triển ngày càng cao và là một trong số ít doanh nghiệp có các cổ đông lớn là những Tập đoàn, định chế tài chính bảo hiểm có uy tín trên thị trường quốc tế như Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN), Talanx, Quỹ Đầu tư Oman (OIF), Sun Life Financial, đòi hỏi PVI phải không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh, chuyên nghiệp hóa, đảm bảo tính minh bạch trong mọi hoạt động kinh doanh. Vì vậy mục tiêu của PVI là giữ vững vai trò nhà bảo hiểm công nghiệp số 1 Việt nam; Tăng cường hoạt động kinh doanh tái bảo hiểm trong nước và quốc tế; Đẩy mạnh khai thác thị trường bảo hiểm nhân thọ; Tiếp tục hoàn thiện mô hình kinh doanh của PVI với việc thành lập công ty quản lý quỹ, nâng cao tính chuyên nghiệp trong hoạt động đầu tư...

- Thưa ông, tại sao PVI lại lựa chọn năm 2013 – một năm thị trường còn đầy khó khăn, thách thức, để tham gia vào thị trường bảo hiểm nhân thọ? Chiến lược của người đến sau sẽ là gì?

Theo kế hoạch, đầu năm 2013, PVI sẽ chính thức gia nhập thị trường bảo hiểm nhân thọ. Nhập cuộc sau, bí quyết để PVI tạo dựng vị trí ở một thị trường đầy tiềm năng nhưng cũng cạnh tranh khắc nghiệt chính là tạo sự khác biệt trong cách đi từ phát triển hệ thống, bán sản phẩm theo nhóm, theo gói, theo lợi thế sẵn có của PVI mà các công ty bảo hiểm khác dù đến trước cũng không thể có được. Mục tiêu của PVI luôn phải dẫn đầu trong các lĩnh vực kinh doanh và chúng tôi sẽ làm hết sức mình để đạt được điều đó. Chúng tôi không chỉ có khát vọng mà còn có niềm tin.

- Nói đến “niềm tin”, ông có thể chia sẻ, sự tự tin của PVI được xây dựng trên cơ sở gì?

Cơ hội chỉ đến với những ai có sự chuẩn bị và hội đủ các điều kiện để đón nhận nó. Đã là doanh nghiệp, theo tôi lúc nào cũng luôn phải sẵn sàng đối mặt với khó khăn, thách thức. Đây chính là động lực của sự phát triển. Chúng ta phải chấp nhận quy luật sàng lọc của thị trường và trong khủng hoảng luôn có những tập đoàn kinh tế phát triển nhảy vọt. Khó khăn là điều nhiều người nhắc tới nhưng tôi tin rằng với những giải pháp, nỗ lực hành động từ Chính phủ thì cơ hội vẫn mở rộng đối với những doanh nghiệp thực sự có tiềm lực tài chính, có hệ thống quản trị rủi ro tốt, có tính minh bạch cao cũng như chiến lược rõ ràng. PVI đang có nhiều lợi thế khi hội tụ đầy đủ các yếu tố trên.

- PVI xác định mục tiêu trở thành Định chế Bảo hiểm – Tài chính có uy tín trong khu vực và quốc tế. Đã một lần cởi bỏ “chiếc áo chật” để tái cấu trúc, giờ đây, liệu PVI cần phải làm gì để quản trị doanh nghiệp theo kịp tốc độ phát triển, thưa ông?

Quy mô và tốc độ tăng trưởng của thị trường bảo hiểm Việt Nam hiện vẫn còn hạn chế. So với mặt bằng chung của doanh nghiệp bảo hiểm trong nước, PVI đã vươn lên chiếm lĩnh vị trí hàng đầu thị trường bảo hiểm phi nhân thọ. Nhưng để xây dựng PVI phát triển thành một Định chế Bảo hiểm - Tài chính có uy tín trong khu vực và quốc tế thì đòi hỏi ban lãnh đạo, cán bộ, nhân viên PVI cần phải tiếp tục sáng tạo hơn, chủ động hơn và quyết liệt hơn trong điều hành và thực hiện chiến lược kinh doanh.
Hiện tại, để phát huy vai trò định hướng chiến lược phát triển, quản lý đầu tư toàn hệ thống, phát triển thương hiệu, mở rộng thị trường cho các đơn vị bảo hiểm thành viên (Bảo hiểm PVI, PVI Re, PVI Sun Life),  PVI đang phải hoàn thiện bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động, xây dựng chiến lược phát triển, nhân sự cho từng đơn vị bởi mô hình mới cần phải có những công cụ mới. Đây cũng là cách tốt nhất để chúng tôi có thể tiếp tục huy động vốn từ thị trường quốc tế phục vụ cho nhu cầu cũng như kế hoạch phát triển trong những năm tiếp theo. Đó là con đường để PVI vượt lên chính mình!

- Xin cảm ơn ông!